161
Ü N S E V E R
X X X
II
taşırlar. Bu gibi mesleklerin bir diğer özelliği meslek=ücret ilişkisidir
ki bu durum da ancak meslek erbabının “gerçek kişi” olduğu hallerde
karşımıza çıkar.
Peki, bir ticari faaliyet, yani ücret yerine “kâr” unsurunun söz
konusu olduğu bir alanda faaliyet gösterenleri meslek sahibi olarak
tanımlayabilir miyiz? Bu hususa değinmeden önce ticari faaliyetin
gerçekleştiği yerlerle ilgili birkaç şey söylemek gerekir.
Bir yeri; binayı, araziyi, alanı, bölgeyi nitelemek için nelere ihtiyaç
duyulur? Eğer niteleme eylemi bir ifadeden ibaret olacaksa sadece
sıfatlar size yetecektir: Güzel, büyük, rahat vb… Ancak eğer nitelemek
ifadeyi aşacak amaç ve sonuçlar içeriyorsa öncelikle bir referansa
ihtiyaç duyulur: Standarda uygun, standart dışı gibi… Nitelemek
eylemi hukuki bir sonuç içeriyorsa ihtiyaç duyulacak temel unsur
mevzuattır: Kanun, Yönetmelik vb… Mevzuat bir niteleme içeriyorsa bu
nitelemeye uygun gelen durumlara/unsurlara özel bir hak tanınıyor,
hukuken tanınan bu hak ile bir ayrıcalıklı alan/durum yaratılıyordur ki
bu durumun mefhum-u muhalifi olarak “hukuk bu nitelemeye uygun
bulunmayan alan ve durumları yasaklıyor” sonucu ortaya çıkar.
Mevzuatın niteleyerek bir durum ya da alanı “ayrıcalıklı” hale getirdiği
bir düzenleme genel olarak “emredici” nitelikte olacaktır. Bir başka
anlatımla, uyulması zorunlu, uyulmaması
halinde yaptırıma konu hususlar
içermektedir. Mevzuatın “hastane” olarak
nitelediği yerler dışında hasta tedavi
kurumu kurmak ve/veya işletmek, “okul”
olarak nitelediği yerler dışında eğitim
ve sonucunda geçerli diploma vermek
mümkün değildir. Bu örnekleri “eczane”,
B İ N A Y I T U R İ Z M İ Ş L E T M E S İ Y A P A N U N S U R : P E R S O N E L
Bir işin meslek olarak
tanımlanması için
1- Zorunlu eğitim
2- Meslek örgütü
3- Zorunlu meslek örgütü üyeliği
4- Meslek kurallarının varlığı
gerekir.
