50
İ K A L E : İ Ş H U K U K U N D A “ A N L A Ş A R A K A Y R I L M A ”
Ü N S E V E R
X X I X
İkale, işvereni iş güvencesine ilişkin tüm risklerden
kurtarır mı?
Uygulamada işverenler işe iade davası riskinden kurtulmak için
işten çıkardıkları işçilerden
“işe iade davası açma hakkından feragat
ettiklerini”
beyan eden ibranameler almakta, istifa mektupları
imzalatmaktadır. Ancak usul hukuku açısından işçinin iddialarını tanık ile
ispatlayabilme hakkının olması ve işçinin iddiasını yazılı delil ile
ispatlama zorunluluğunun olmaması hazırlanan bu belgelerin
geçerliliğini etkilemektedir. Diğer bir anlatımla işçiler bu belgelerin zorla
ya da baskı altında imzalatıldığını iddia ederek belgelerin getireceği
yükümlülüklerden kurtulabilmektedirler. Bu nedenle
“ibra”
veya
“feragat”
yerine
İkale
modeli yaygınlaşmaktadır.
İş Akdi tıpkı kurulurken yapıldığı gibi işveren ve işçi
tarafından karşılıklı anlaşarak sona erdirilebilir mi?
İş Akdinin her iki tarafının da kendi belirleyecekleri şekil ve
şartlarda sona erdirmesi mümkün müdür? Her ne kadar İş Kanunu
bu konuda bir düzenleme yapmamış olsa da hukuken iş ilişkisinde de
“anlaşarak ayrılma” mümkündür. Anlaşarak ayrılma haline İkale diyoruz.
İş güvencesi hükümleri getirilmeden önce uygulamada pek
rastlanılmayan “ikale sözleşmeleri” günümüzde sık uygulama alanı
bulmaktadır. Konumuz açısından ikale, iş sözleşmelerinin tarafların
karşılıklı olarak anlaşması ile sona erdirilmesidir. Dolayısı ile ikale bir
fesih şekli değil, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin bozma yolu ile
sona erdirilmesi şeklidir.
2
2
Yrd. Doç. Dr. Muhittin Astarlı, İş Hukukunda İkale / Bozma Sözleşmesi, 2013
