ukuki işlemlerde adliyelerden önce ve sıklıkla, işlemlerin
hukuki güvenliğini sağlamak, anlaşmazlıkları önlemek için
işlemleri belgelendirmek ve kanunlarla verilen başka görevleri
yaptırmak amacıyla bir kamu kurumu olan noterler herkesin hayatının
içindedir. Noterler aracılığıyla yapılan işlemlerin bir kısmı hukuki
düzenlemeler gereği bir zorunluluk olarak noter aracılığıyla yapılmakta
(otomobil satışı, limited şirket hisse devir sözleşmesi gibi) bir kısım
işlemlerde ise tercihen noter aracılığına başvurulmaktadır; kira
sözleşmesi, kat karşılığı inşaat sözleşmesi gibi.
Noterlerin görevleri arasında aşağıdakileri sayabiliriz:
Y A R A R L I B İ L G İ L E R
121
Ü N S E V E R
X X X
• Yapılması kanunla başka
bir makam, merci veya şahsa
verilmemiş olan her nevi
hukuki işlemleri düzenlemek
• Kanunlarda resmi olarak
yapılmaları emredilen ve
mercileri belirtilmemiş olan
bütün hukuki işlemleri bu
kanun hükümlerine göre
yapmak
• Gayrimenkul satış vaadi
sözleşmesi yapmak
• Bu kanuna uygun olarak
dışarıda yazılıp getirilen
kağıtların üzerindeki imza,
mühür veya herhangi bir
işareti veya tarihi onaylamak
• Bu kanun hükümlerine göre
yapılan işlemlerin dairede
kalan asıl veya örneklerinden
veya getirilen kağıtlardan
örnek çıkarıp vermek
• Belgeleri bir dilden diğer
dile veya bir yazıdan başka
bir yazıya çevirmek
• Protesto, ihbarname ve
ihtarname göndermek
• Kanunen tescili gereken
işlemleri tescil etmek
• Bu ve diğer kanunlarla
verilmiş sair işleri yapmak
• Tespit, emanet ve tebligat
işleri
• Vasiyetname ve ölüme
bağlı tasarruflarla ilgili işler
H
Noterler yaptıkları işlemlerde bazı bedelleri devlet adına bazılarını da
kendi ad ve hesaplarına toplamakla (tahsil etmek) görevlendirilmişlerdir.
Bu bedellerin en önemlileri HARÇ olarak kendisini gösterir. Noterde
yapılan işlemlerde tahakkuk ve tahsil edilen Noter Harçları 492 sayılı
Kanunun mükerrer 138. maddesi hükmü gereğince, Kanuna bağlı
tarifelerde yer alan ve 71 seri numaralı Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile
tespit edilir. Noter harçları her senenin ilk günü Maliye Bakanlığı’nca
belirlenen oran üzerinden artırılır. Yapılan işlerin türüne göre harç
oranları bir sonraki sayfada yer alan tablodaki gibidir.
