İLİŞKİLİ Mİ, ÇELİŞKİLİ Mİ? SEYAHAT ACENTASI — TUR OPERATÖRÜ
Kavramların kullanımında uygulama ve dünya
ile farklılık sadece terminolojik bir karmaşayı
değil, yapısal karmaşayı da beraberinde
getirmektedir. Tur operatörlüğü gibi büyük
yatırım, sermaye isteyen faaliyetler ile tur
operatörleri tarafından düzenlenen paket tur,
havayolu biletleri, konaklama tesislerinin
oda/gece satışları (paket niteliğinde olmayan)
gibi başkalarına ait ürünlerin satışına aracılık
faaliyeti yapan işletmeler aynı kural, aynı
teminat, aynı yapısal nitelik ifade eden kural
ve şartlarla düzenlenmekte, denetlenmektedir.
Tur operatörlüğü faaliyetinin bazı kurallarla düzenlenmesi
tüketicilerin zarar görmemesi için çok önemlidir. Tur operatörü
sıfatının kullanılabilmesi için aranması gereken bazı yeterliliklerin
olmaması halinde her seyahat acentası tur düzenlediğini ileri sürüp
yapacağı satışla kamuoyundan ciddi bedeller toplayabilme
olanağına sahiptir. Satışı yapılan ürünün var olmaması, tüketiciye
sunulmaması veya satışta taahhüt edilen nitelikleri taşımaması
halinde doğacak mağduriyet mevcut kanuni düzenlemelerle telafi
edilemeyecek boyutta olabilir. Bu nedenle tüm dünyada seyahat
acentaları ile tur operatörleri farklı kurallara tabîdir.
Tur operatörlüğü faaliyetleri ciddi teminatlar ve başka yeterliliklere
bağlanmıştır. Türkiye’de ise tur operatörlüğü faaliyetinde
bulunmak için seyahat acentası işletme belgesi sahibi olmak
yeterlidir. Bu eksiklik ve riske karşı kanunda tur düzenlemekle ilgili
bazı koşullara yer verilmiş olsa da bu koşullar sadece “paket tur”
niteliğindeki turlar için söz konusu olacaktır. Türkiye’de iç turizm
hareketinin %80’ini kapsayan “oda satışı” olarak ifade edilen
faaliyetler için özel bir şart ya da yeterlilik söz konusu
olmamaktadır.
117
Ü N S E V E R
X X X
Tur Operatörü ve Seyahat
Acentasının ayrı kavramlar ve
yapılar olması tüketici hakları
açısından da önemli ve
gereklidir. Rolleri, işlevleri,
riskleri farklı olduğu için aynı
kural ve şartlara bağlı olarak
faaliyet gösteremezler.