Temsil ve ilzam”
yetkisi, imza yetkilisi,
“imza sirküleri”
gibi kavramlar
hepimizin günlük hayatta çok sık karşılaştığımız
ticari/hukuki kavramlardır. İş hayatındaki hemen
herkesin bu kavramlar hakkında bilgisi
mevcuttur. Hemen herkes bir şirketi borç altına
sokabilmek için
“imza sirkülerinde imza
yetkisi”
olması gerektiğini bilir.
İş yaşamında ve hatta özellikle günlük yaşamda
yaptığımız işlemlerde muhataplarımızın tüzel kişilikler olduğu bir vakıadır:
Şirketler, belediyeler vb. Şirketleri borç/sorumluluk altına sokabilmek için
imza sirküleri ile yetkilendirilmiş olmak gerektiğine göre yaptığımız
işlemlerde muhatabımız bir şirket (veya başka bir tüzel kişilik) ise
karşımızdakinden her işlemde imza sirküleri mi isteyeceğiz? Bu, hem
hayatın olağan akışına hem de ticari teamüllere aykırı bir duruma yol
açacaktır. Hukuk bu nedenle
“kamu ile ilişki içinde”
olunan ticari
faaliyetlerle ilgili olarak
“ticari işletme”
kavramını ortaya koymuş ve ticari
işletmelerin faaliyetlerinde temsil konusunu farklı şekilde düzenlemiştir.
Alış veriş yaptığımız her işyeri, bakkal, kasap, manav gibi esnaf faaliyeti
gösterenler hariç, teknik anlamda ticari işletme olarak nitelenir. Hatta,
konuya sadece alışveriş açısından değil, banka şubesinden, otele,
seyahat acentasından SPA merkezinde verilen hizmete kadar geniş bir
pencereden bakarsak ticari hayatın
“kamu ile temas halindeki”
kısmının
ticari işletmelerden oluştuğunu söyleyebiliriz. Para kazanma ve kâr elde
etme amacı ile esnaf faaliyetini aşarak
1
bireysel emeği ile faaliyet
göstermenin ötesinde devamlı ve bağımsız çalışma gerçekleştiren, özgün
fiziki bir ortamda organize edilmiş işyerlerini ticari işletme olarak
adlandırabiliriz.
2
Ticari işletme kavramı 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanununun ilk kitabını oluşturmaktadır.
H E R Ş E Y İ M Z A S İ R K Ü L E R İ D E M E K D E Ğ İ L ! T İ C A R İ İ Ş L E T M E L E R D E T E M S İ L
65
Ü N S E V E R
X X X
“
1
Ticari işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınır Bakanlar Kurulunca çıkarılan kararnamelerde
gösterilmektedir. (TTK, mad.11/2)
2
İlker ÜNSEVER, Boğaziçi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Ders Notları, s.27
Hukuk
“kamu ile ilişki
içinde”
olunan ticari
faaliyetlerle ilgili olarak
“ticari işletme”
kavramını
ortaya koymuş ve ticari
işletmelerin faaliyetlerinde
temsil konusunu farklı
şekilde düzenlemiştir.
